DAO là gì? Cơ bản về Media DAO trong truyền thông blockchain

Định nghĩa DAO là gì

DAO là viết tắt của cụm từ Decentralized Autonomous Organization, dịch sang tiếng Việt là tổ chức tự quản phi tập trung.

Để triển khai được DAO thì điều đầu tiên cần định nghĩa và phân tích rõ được khái niệm. Ở DAO, chúng ta có 3 từ cần làm rõ lần lượt là Tổ chức, tự quản, và phi tập trung.

• Tổ chức là một tập hợp những con người với mục đích cụ thể.
• Tự quản là được tự do quản trị chính mình, bởi những nguyên tắc do mình đề ra.
• Phi tập trung là việc phân tán quyền lực của tổ chức, tránh để tập trung vào một nhóm nhỏ gây ra lạm dụng quyền lực. (Theo từ điển Oxford)

Nói cách khác DAO chính là một mô hình phát triển mới, tồn tại song song và khác biệt với mô hình của các công ty, tổ chức hiện tại. Hay DAO có thể là một mô hình của các công ty trong tương lai, một mô hình hợp tác xã kiểu mới trong nền kinh tế phi tập trung.

Như vậy, từ 3 định nghĩa thành phần thì chúng ta xác định được các nội dung khi thành lập một DAO:

1. Mục đích cụ thể của tổ chức là gì?
2. Nguyên tắc do chính mình đề ra là gì?
3. Phân tán quyền lực là như thế nào?

Xu hướng DAO 2021

Hiện trên thế giới có khoảng trên 1.000 DAO đầy đủ tiêu chuẩn, và hơn 10 ngàn là voting DAO, multisig.

Tại sao tổ chức truyền thông blockchain nên phát triển thành một Media DAO?

Môi trường Media truyền thống dần lạc hậu và có nhiều bất cập.

Các vấn đề hiện tại của ngành Media truyền thống:

• Độc giả và người viết tập trung xung quanh những người khổng lồ độc quyền trong ngành, một mô hình tập trung.
  • Lương bổng, thù lao cho người viết, làm nội dung thì vẫn bèo bọt,
  • Các ông lớn chỉ tập trung vào quảng cáo, tối đa doanh thu bằng đặt banner, clip ad, hoặc là các loại hình quảng cáo gây trải nghiệm tệ hại cho người đọc.

Sự phát triển nhanh và mạnh của các sản phẩm truyền thông phi tập trung và blockchain, đặc biệt trong thời điểm đại dịch.

• Phong trào phi tập trung đang lên với những tiến bộ mới trong việc phát hành, sản xuất nội dung:
  • Các ứng dụng cùng với blockchain ngày càng đa dạng và tiềm năng,
  • Các bản báo cáo thị trường được xây dựng riêng theo độc giả,
  • Các độc giả cũng là nhà đầu tư nhỏ lẻ chung sở thích, cùng nhau đầu tư vào các hình thức nghệ thuật mới và các dự án truyền thông,
  • Các công việc xác định danh tiếng; kiểm tra, sàng lọc thông tin giả; trả phí cho các các nội dung độc quyền hay phóng sự điều tra.

Facebook, Google gần như đã hợp nhất Internet, mô hình truyền thông toà soạn kiểu cũ đang bị đe doạ.

• Hãy thử phát triển một kênh truyền thông mà không phụ thuộc vào 2 ông lớn trên. Bạn sẽ hiểu được nhận định này.
• Những tổ chức nhỏ, độc lập, non trẻ dù có tư tưởng tiến bộ cũng khó cạnh tranh với các tổ chức đã hoạt động lâu năm, và dễ dàng bị đánh bại trong game pay-to-win bao gồm SEO, Social media advertising…

Nhu cầu tìm hiểu và làm việc trong ngành crypto ngày càng tăng cao.

Đặc biệt là khi đại dịch Covid diễn ra, các biện pháp giãn cách khiến cho kinh tế đình trệ, hàng loạt người mất việc và phải tìm hiểu những phương pháp để thay thế công việc cũ cũng như tìm nguồn thu nhập mới.

Mindmap ‘Cách bắt đầu công việc trong ngành web3/crypto’.

Vietnamese version for “Working in Crypto or Web 3”

Original thread from @thedefiedge:

[https://t.co/XWBLW4kKSQ] pic.twitter.com/HPOzktqYQk

— Tri | mindmaps.eth 🧠🕸 (@coyotevn) April 5, 2022

Trong ngành crypto, việc đào tạo và hướng dẫn các nội dung về khái niệm cơ bản, nâng cao đều không có môi trường thực hành rõ ràng. Đa phần nội dung chỉ là lý thuyết hoặc dựa trên điều kiện, trải nghiệm khác nhau của người viết. Các thông tin này chưa mang tính chuẩn mực và thường thay đổi, gây e ngại cho người mới bắt đầu.

Không có cách nào thúc đẩy về đào tạo năng lực crypto cơ bản hay hơn cách thông qua thực hành, trên ứng dụng thực tế, sở hữu được token thật. Đây là tiêu chí quan trọng khi đánh giá hiệu quả phổ cập crypto đến người bình thường: việc dễ dàng sở hữu crypto.

Tiềm năng của DAO và token được thể hiện qua ứng dụng ngày càng đa dạng, với các trường hợp DAO được đầu tư hàng trăm triệu đô.

Đây là thời cơ để làm media, content về crypto tốt hơn. Tận dụng chính xu hướng và thế mạnh của blockchain để xây dựng cộng đồng xung quanh tổ-chức truyền-thông, mang lại lợi ích cho các bên, và cùng xây dựng một media DAO.

Các bộ phận cơ bản của Media DAO

Các thành viên của hợp tác xã truyền thông (Media DAO) bao gồm:

• Độc giả
• Người viết bài, làm nội dung
• Các bộ phận phát triển nền tảng
• Bộ phận chuyên môn như marketing, research
• Bộ phận quản trị
• …

Tất cả có cùng chung một TẦM NHÌN là:

• Phát triển thành một tổ chức truyền thông về crypto đứng đầu Việt Nam và Đông Nam Á.
• Cùng Việt Nam trở thành một cường quốc trong thế giới crypto với tỉ lệ phổ biến crypto cao trên từng người dân.

Hoặc có thể hiểu theo mục tiêu là:

• Sản xuất nội dung một cách tốt và bền vững hơn (đây có thể là hình mẫu cho các tổ chức khác)
• Tăng cường kết nối giữa người viết/sản xuất nội dung với tổ chức/dự án họ làm việc
• Tưởng thưởng cho thành viên của cộng đồng vì đã dành thời gian và chia sẻ cả những góc nhìn, ý tưởng của họ với DAO

Các cơ sở để xem xét mô hình phát triển Media DAO

Hội tụ các đặc điểm cơ bản để phát triển từ một dự án truyền thông thành một Media DAO

• Các thành viên, team có khả năng làm việc độc lập, full time remote, môi trường thân thiện với nhu cầu ẩn danh.
• Không phụ thuộc vào một tổ chức nào, được tài trợ bởi những nhà đầu tư crypto có tầm nhìn, tâm huyết.
• Work/contribute to earn – hiện đang là xu thế của giới crypto.
  • Phong cách làm việc full time remote, anonymous, mục tiêu chung.
  • Khi tham gia team cần phải trải qua các đợi kiểm tra và phỏng vấn đặc thù
• Có thể tận dụng lợi thế đi đầu về câu chuyện và truyền thông khi trở thành Media DAO đầu tiên ở Việt Nam
• Có thể tận dụng phong trào crypto đang lên để thu hút thêm nhiều người dùng thật sự

Các thách thức khi đi theo hướng DAO

• Quy trình làm việc chưa rõ ràng
• Mục tiêu chung mơ hồ
• Tinh thần làm việc chủ động, remote…
• Nhân sự mỏng, chưa tinh

Các ứng dụng Token trong Media DAO

Đối với độc giả:

• Đọc bài trên tổ-chức truyền-thông sẽ được token.
• Chia sẻ với bạn bè thông qua app, thực hiện các hoạt động thu thập được token.
• Những người nắm giữ token có thể dùng mua/đổi các phần thường khác nhau.
• Độc giả vừa thu nạp kiến thức về blockchain, vừa có thể cảm nhận được công nghệ thật sự đằng sau nó.

Đối với người viết/làm nội dung/cộng tác viên:

• Xác nhận công việc cần làm
• Được trả công bằng token

Đối với người nắm giữ token:

• Được tham gia vào việc điều hành DAO
• Tham gia quyết định các vấn đề liên quan đến công việc, kế hoạch làm việc.

Các bước triển khai thử nghiệm DAO trong tổ-chức

Đây không phải là ICO hay gọi vốn, Token là một bước đánh dấu việc tổ-chức tham gia vào nền kinh tế phi tập trung mà tổ-chức chính là một phần trong đó. Một thử nghiệm để biết tiền mã hoá có thể thật sự giúp tăng tương tác và độ gắn kết của độc giá nhiều hơn không.

Mỗi đợt thử nghiệm có thể kéo dài 3-6 tháng, gọi là một Season.

Season 1: Phát hành token, tạo NFT thưởng, test tokenomic, test voting.

• Phát hành token cho độc giả đọc bài, chia sẻ.
• Ai nắm token có quyền đổi thành các NFT giới hạn số lượng. Mua hết sẽ không phát hành nữa.
  • Ai nắm NFT có thể dùng để vote các vấn đề liên quan đến hoạt động của Tổ chức DAO. Ví dụ như: chủ đề nội dung mình muốn được theo dõi trong tháng.
  • Sau NFT có thể là các vật dụng khác cũng có thể trao đổi với token.
• Token cho contributor/writer:
  • Thông qua hoàn thành các bài viết, các nhiệm vụ cơ bản.
• ! Khả năng swap token trong các season khác

Các tiêu chí đánh giá thành công:

• Số lượng wallet/user
• Số lượng token phát hành
• Số lượng token nắm giữ cao nhất không quá 0.02%/ví

Lưu ý

• Đây là tài liệu liên tục được cập nhật.
• Đây không phải là kêu gọi, lời khuyên đầu tư, mà mang tính chất đề xuất, gợi mở.
• Một số từ ngữ không thuần Việt, gây khó hiểu một phần là do người viết không có nhiều thời gian để viết ngắn và đơn giản hơn.
• Một số từ ngữ, đoạn văn có cảm giác sáo rỗng, đại-ngôn là do người viết đặt tâm huyết và là một đề xuất cho một tổ chức thực sự. Hoặc đó là một vài chỗ tự-trào, để người đọc có thể thấy được phần nào sự quyết tâm cần có.
• Các thông tin đã được cắt xén ít nhiều, để không ảnh hưởng đến các tổ chức liên quan (nếu có)

FAQ – Các câu hỏi thường gặp về DAO

Câu hỏi: Tại sao lại là token mà không phải là một hệ thống điểm thưởng khác (tương tự điểm thành viên The Coffee House)?

Trả lời:
Vì token là sở hữu phi tập trung, một khi được chuyển đến ví của người dùng thì người dùng sẽ tự quản lý và sở hữu, bổ sung vào nguồn …

Suy nghĩ việc dùng token này tương tự các chương trình điểm thưởng khách hàng thân thiết của các bên TMĐT, hoặc thưởng dặm bay của các hãng hàng không, chỉ có điểm khác quan trọng nhất là một khi token đã được phát ra thì sẽ không có cách nào bên phát hành tự động thu lại, hay làm cho số điểm hết hạn.

Các câu hỏi khác:

• Các vấn đề liên quan đến Ngân khố (Treasury)
• Ai sẽ tài trợ DAO?
• Genesis supply sẽ phân chia như thế nào?
• Có được back bởi stablecoin?
• Có mua lại token cho contributor? Độc giả?
• Có làm ICO/IDO?

Tham khảo

Các bài viết về DAO:

• https://medium.com/1kxnetwork/organization-legos-the-state-of-dao-tooling-866b6879e93e
• https://medium.com/coinmonks/tokenomics-101-daos-f22dc516fa32
• https://decrypt.co/80612/live-by-the-dao-dao-by-the-dao
• https://www.facebook.com/groups/857926278494577 Rada – 1 group muốn build Dao của VN dành cho nhà đầu tư.
• https://www.notion.so/bankless/BanklessDAO-Wiki-82ba81e7da1c42adb7c4ab67a4f22e8f